Ik ben nu een paar weken in Japan en heb me al menig maal verbaasd over de gekke gebruiken in dit land. Met name bij een restaurantbezoek krijg ik regelmatig weer een cultuurshock te verduren. In de positieve zin van het woord hoor, want ik vind het prachtig. Om jullie een beeld te geven bij de enorme verschillen met de restaurants in Nederland, zet ik een aantal opvallende voorbeelden op een rij!
Buigen
Wanneer je iemand begroet of bedankt in Japan, doe je dat eigenlijk altijd met een buiging. Dat is dus ook hoe een restaurantbezoek begint. Je zegt ‘konichiwa’ (goedemiddag) of ‘konbanwa’ (goedenavond) tegen de gastheer of -vrouw en maakt daarbij een buiging, of toch ten minste een goede knik. En dat doe je ook na het doorgeven van je bestelling, bij het ontvangen van je eten en bij het verlaten van de tent. Eerst voelt het heel erg onwennig om te doen, maar algauw gaat het vanzelf.
Eten aan de bar
Het volgende grote verschil met restaurants in Nederland wordt al snel duidelijk als je een blik naar binnen werpt. De horecazaken zijn hier totaal anders ingedeeld. Waar wij een grote ruimte hebben met verschillende tafels en stoelen om aan te zitten, zijn de restaurants in Japan vaak een stuk kleiner. Je neemt plaats aan een bar rondom de open keuken. En dat is eigenlijk best leuk, want zo kun je meteen zien hoe ze je eten voor je bereiden!
Spullen opbergen
In Nederland hangen we onze jas vaak over de stoelleuning en zetten we onze tas gewoon op de grond. Maar dat doen de Japanners liever niet. Zij zijn behoorlijk opgeruimd en in veel restaurants is er dan ook een bak onder je stoel waarin je je jas en tas kunt opbergen. Als die er niet is word je vrijwel direct gewezen op de kapstokken aan de muur. Paraplu’s laat je buiten, of wikkel je in een folie zodat je de nattigheid niet meeneemt naar binnen. Opgeruimd staat netjes, toch?
Handen wassen
Als je eenmaal op je plekje bent geïnstalleerd, krijg je de menukaart aangereikt. Dit gaat vaak samen met een warme vochtige doek, waarmee je je handen kunt schoonmaken. Hygiëne staat hoog in het vaandel bij de Japanners, en met schone handen eten is in dat opzicht wel het minste wat je kunt doen. En dat voelt ook wel zo fris. Zeker in een grote, drukke stad als Tokyo.
Interactieve wc’s
Om je handen te wassen hoef je dus niet naar de wc, maar ik zou je van harte willen aanbevelen dat toch zo snel mogelijk te doen. Toiletten zijn hier namelijk ware attracties. Ze zijn vaak voorzien van een paneel met verschillende knoppen, waarmee je onder andere een muziekje kunt opzetten om je windjes te camoufleren of een watervalgeluid kunt starten om je plas op gang te brengen. Het allerleukste zijn de fonteintjes om je onderstel mee te reinigen en de blazer om de hele boel weer mee te drogen. Geniaal, toch?!
Binnen roken
Een tikkeltje minder lyrisch ben ik over de regels over roken. Om de straten schoon te houden is het verboden om buiten een sigaret op te steken. Dit mag alleen op de daarvoor aangewezen plekken, zoals in abri’s. Verder moet je dit zoveel mogelijk binnen te doen, zodat je je peuk meteen in een asbak kunt uitdrukken en die niet op de stoep belandt. Roken is dus wél in restaurants en cafés toegestaan. En het kan zomaar gebeuren dat iemand naast je enthousiast zit te paffen, terwijl jij je eten wegwerkt.
Eten met stokjes
Oké, deze had ik natuurlijk wel al zien aankomen. Maar één van de allergrootste verschillen met restaurants in Nederland is dat ze in Japan geen bestek gebruiken. In plaats van met mes en vork, eet je met stokjes. En dat is nog wel eens een uitdaging met losse rijstkorrels en glibberige noodle-slierten, kan ik je vertellen! Maar het blijft niet alleen bij de techniek; er zijn ook allerlei ongeschreven regels. Zo mag je de stokjes bijvoorbeeld niet ín de schaal neerleggen, omdat dit de dood symboliseert. Apart, hè?
Betalen via een bakje
Heb je alles naar binnen gewerkt en wil je de rekening betalen? Dan gebeurt dat vrijwel altijd met contant geld. Pinnen is nog niet zo’n gebruikelijk betaalmiddel als bij ons in Nederland. Je drukt het geld bovendien niet zomaar in de hand van het bedienend personeel. Nee, je krijgt bij je rekening een bakje waarin je het geld moet leggen. En op datzelfde bakje zul je je wisselgeld ontvangen. Online lees ik dat dit iets te maken heeft met hygiëne en ongewenste intimiteit wanneer je elkaars handen aanraakt.
Geen fooi geven
Tot slot een gebruik waar menig Nederlander heel blij mee zal zijn: het is niet de bedoeling dat je hier fooi geeft. Doe je dat wel, omdat je het eten zó lekker en goed verzorgd vond? Dan kan dat zelfs als een belediging of een vorm van arrogantie worden gezien – alsof je wilt laten zien hoeveel geld je te besteden hebt. Dus houd het beter bij een oprecht bedankje in combinatie met een diepe buiging en een grote glimlach. Want daar doen ze het voor!